Cứu người đột quỵ xuất huyết não bằng robot trí tuệ nhân tạo

ThS.BS.CKII Mai Hoàng Vũ - khoa Ngoại Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM - cho biết bà Phan Thị Trinh (50 tuổi, Thủ Đức, TP.HCM) nhập viện trong tình trạng hôn mê vào ngày 7/6. Người nhà bệnh nhân kể lại trước đó, khi đang ngồi ăn cơm, bà Trinh bỗng than “đau nhói đầu như búa bổ, dao đâm” rồi hôn mê, bất tỉnh.

Bác sĩ cấp cứu chỉ định chụp cắt lớp vi tính (CT 768 lát cắt) khẩn cấp, ghi nhận túi phình động mạch não giữa bên trái vỡ, gây đột quỵ xuất huyết não. Sau khi hội chẩn liên chuyên khoa (Cấp cứu, Ngoại Thần kinh và Can thiệp mạch), bác sĩ chỉ định mổ cấp cứu lấy khối máu tụ, tránh nguy cơ phù não, liệt.

Robot trí tuệ nhân tạo tham gia mổ cấp cứu đột quỵ xuất huyết não tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Theo bác sĩ Hoàng Vũ, ca mổ ứng dụng robot trí tuệ nhân tạo Modus V Synaptive giúp bác sĩ tiếp cận khối máu tụ và kẹp túi phình mạch đã vỡ an toàn, không phạm vào dây thần kinh. Robot giúp bác sĩ thấy rõ toàn diện cấu trúc não và các bó sợi thần kinh trong suốt quá trình mổ. Nếu làm tổn thương bất kỳ cấu trúc lành nào xung quanh, bệnh nhân có thể bị di chứng yếu, liệt, nặng hơn là phù não và tử vong.

Đồng thời, ê-kíp dùng kính vi phẫu có khả năng chụp huỳnh quang trong lúc mổ giúp đánh giá túi phình tại chỗ sau khi kẹp. Nếu máu vẫn còn chạy qua túi phình, đồng nghĩa chưa được kẹp hoàn toàn và phải xử lý lại. Nếu không còn lượng máu rò rỉ, túi phình được kẹp thành công. Kỹ thuật mới này nhằm kiểm tra toàn diện cổ túi phình trước khi đóng nắp hộp sọ.

Bác sĩ Hoàng Vũ cho biết trước đây, khi kính vi phẫu chưa có chức năng chụp huỳnh quang, phần lớn phẫu thuật viên sau khi kẹp phải tự ước lượng, đánh giá dựa trên kinh nghiệm, không có bằng chứng cụ thể khẳng định túi phình được kẹp hết hoặc không làm tổn thương nhánh mạch máu xung quanh.

Ca mổ kéo dài hơn 2 giờ, bệnh nhân không mất nhiều máu, lấy được khối máu tụ, kẹp túi phình thành công. Sau mổ 4 ngày, bệnh nhân cải thiện sức cơ, đi lại tốt, nói chuyện được, tự ăn uống và phục vụ bản thân tốt. Dự kiến, bệnh nhân được chụp kiểm tra lại vị trí phình mạch và sau 5 ngày có thể xuất viện.

Ca mổ phối hợp, dùng kính vi phẫu chụp huỳnh quang kiểm tra túi phình.

Cũng theo bác sĩ Mai Hoàng Vũ, đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi mạch máu trong não bị rò rỉ hoặc vỡ, chiếm khoảng 15-20% trường hợp đột quỵ, gây chảy máu trong não. Ngoại trừ nguyên nhân tăng huyết áp, hai loại bệnh lý mạch máu não thường gây ra đột quỵ xuất huyết não là chứng phình động mạch và dị dạng động tĩnh mạch (AVM).

Đột quỵ xuất huyết não đặc biệt nguy hiểm, gây ra triệu chứng nghiêm trọng. Nếu không được chăm sóc y tế nhanh chóng, người bệnh có thể tổn thương não vĩnh viễn, thậm chí tử vong.

Bác sĩ Hoàng Vũ nhận định với trường hợp đột quỵ xuất huyết não, phẫu thuật lấy khối máu tụ giúp giải quyết tình trạng chèn ép não gây tăng áp lực nội sọ. Đồng thời, cuộc mổ giúp kẹp túi phình, ngăn ngừa nguy cơ mạch máu tái vỡ. Tỷ lệ tái vỡ sau lần đột quỵ đầu tiên có thể diễn tiến trong thời gian ngắn. Nếu không được can thiệp, phẫu thuật, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 90%.

Trong khi đó, biện pháp can thiệp nội mạch giúp bít tắc mạch máu có thể áp dụng trong trường hợp túi phình mạch máu vỡ nhưng không có khối máu tụ. Việc lựa chọn phương án tùy thuộc trường hợp cụ thể.

Bệnh nhân hồi phục sau can thiệp.

Triệu chứng xuất huyết não gồm nhức đầu đột ngột, chóng mặt, buồn nôn, hôn mê bất tỉnh, khó nói, yếu một bên hoặc tê liệt mất cảm giác… Khi có dấu hiệu trên, bệnh nhân cần đến bệnh viện để cấp cứu và can thiệp kịp thời. Ưu tiên hàng đầu là giảm lượng máu chảy hoặc cầm máu hoàn toàn bằng biện pháp chuyên sâu.

* Tên nhân vật được thay đổi